📐 Mô Hình MVC (Model-View-Controller)
📝 Giới thiệu
MVC là một mẫu thiết kế phần mềm phổ biến trong phát triển ứng dụng, đặc biệt là web.
Mục tiêu của mô hình này là tách biệt rõ ràng giữa các thành phần của ứng dụng để dễ dàng quản lý, bảo trì và mở rộng.
🔍 MVC gồm 3 thành phần chính:
- 🧮 Model (M) – Quản lý dữ liệu và logic nghiệp vụ.
- 🖼️ View (V) – Hiển thị giao diện người dùng, nhận dữ liệu từ Model.
- 🎮 Controller (C) – Điều phối giữa Model và View, xử lý yêu cầu người dùng.
⚙️ Cấu trúc chi tiết
1. 📊 Model – Dữ liệu & Nghiệp vụ
- Quản lý dữ liệu, xử lý logic.
- Giao tiếp với cơ sở dữ liệu hoặc dịch vụ bên ngoài.
- Không xử lý giao diện hay đầu vào người dùng.
📌 Ví dụ: Truy vấn danh sách sản phẩm từ database.
2. 🖼️ View – Giao diện người dùng
- Hiển thị dữ liệu từ Model.
- Không can thiệp xử lý logic nghiệp vụ.
- Cập nhật giao diện khi dữ liệu thay đổi.
📌 Ví dụ: HTML, JSX, template EJS hiển thị danh sách sản phẩm.
3. 🎮 Controller – Bộ điều khiển
- Nhận và xử lý yêu cầu từ người dùng (HTTP Request).
- Gọi Model xử lý, sau đó cập nhật View.
- Kết nối giữa View và Model.
📌 Ví dụ: Khi người dùng bấm “Thêm sản phẩm”, Controller tiếp nhận dữ liệu, lưu vào Model rồi yêu cầu View cập nhật lại danh sách.
🔄 Sơ đồ hoạt động
👁️ View ⟷ 🎮 Controller ⟷ 🧮 Model
- Người dùng tương tác với View
- Controller tiếp nhận sự kiện và xử lý
- Model thực hiện thao tác dữ liệu
- Kết quả trả về View để hiển thị cho người dùng
🚀 Lợi ích của mô hình MVC
✅ Tách biệt rõ ràng giữa UI và logic
✅ Dễ bảo trì và nâng cấp từng phần riêng biệt
✅ Tăng khả năng tái sử dụng mã (Reuse)
✅ Hỗ trợ teamwork hiệu quả
✅ Dễ kiểm thử từng thành phần riêng lẻ
🤔 Khi nào nên dùng MVC?
- Khi xây dựng ứng dụng web có giao diện phức tạp
- Khi cần mở rộng hệ thống trong tương lai
- Khi muốn tối ưu quy trình phát triển theo nhóm
🌐 Ví dụ thực tế: App quản lý công việc (To-do list)
- Model: Chứa dữ liệu các “task” và logic thêm/sửa/xóa.
- View: Giao diện hiển thị danh sách công việc và nút thao tác.
- Controller: Xử lý sự kiện thêm công việc, gửi dữ liệu cho Model và View.
🛠️ Một số framework hỗ trợ MVC
| Framework | Ngôn ngữ |
|---|---|
| Laravel | PHP |
| Spring Boot | Java |
| ASP.NET MVC | C# |
| Express (Node.js) | JavaScript |
| Ruby on Rails | Ruby |
🏁 Kết luận
MVC là một kiến trúc mạnh mẽ, giúp cho ứng dụng trở nên dễ phát triển, dễ bảo trì và chuyên nghiệp hơn.
Dù mô hình này có thể rườm rà với ứng dụng nhỏ, nhưng với các ứng dụng lớn, MVC thực sự là một lựa chọn tối ưu 💪.