🔌 WebSocket là gì? Ứng dụng và khi nào nên sử dụng

Đăng lúc 21/03/2025 Cập nhật lúc 22/03/2025

Viết bởi Bui Quang Hieu 4 phút đọc

🎯 WebSocket là gì?

WebSocket là giao thức mạng cung cấp một kết nối song công (full-duplex), lâu dài và hiệu quả giữa client và server thông qua một kết nối TCP duy nhất.

Không giống như HTTP truyền thống (request-response), WebSocket cho phép client và server có thể gửi dữ liệu cho nhau bất kỳ lúc nào, không cần request mới.

🔧 Cách hoạt động của WebSocket

Client gửi request nâng cấp kết nối (HTTP handshake → WebSocket handshake).
Nếu server đồng ý, kết nối chuyển sang chế độ WebSocket.
Cả hai bên có thể gửi/nhận dữ liệu qua kết nối này liên tục, theo thời gian thực.

Ví dụ đơn giản (client JavaScript):

  
const socket = new WebSocket('ws://localhost:3000');

socket.onopen = () => {
  console.log('Kết nối thành công');
  socket.send('Xin chào server!');
};

socket.onmessage = (event) => {
  console.log('Tin nhắn từ server:', event.data);
};

Server WebSocket (Node.js - ws):

  
const WebSocket = require('ws');
const wss = new WebSocket.Server({ port: 3000 });

wss.on('connection', ws => {
  ws.on('message', message => {
    console.log('Client gửi:', message);
    ws.send('Server nhận được: ' + message);
  });
});

🚀 Ứng dụng thực tế của WebSocket

💬 Chat trực tuyến (real-time chat)
🧠 Trò chơi đa người chơi (multiplayer games)
📦 Theo dõi đơn hàng, vị trí vận chuyển
📈 Realtime dashboard, phân tích dữ liệu
⚠️ Giám sát hệ thống, thiết bị IoT, log streaming
📡 Ứng dụng remote control, video call

✅ Ưu điểm của WebSocket

✔ Giao tiếp 2 chiều, thời gian thực ✔ Tốc độ nhanh, hiệu quả hơn polling hoặc long-polling ✔ Kết nối được giữ liên tục – không cần tạo request mới ✔ Dữ liệu truyền có thể là JSON, văn bản, nhị phân ✔ Phù hợp cho ứng dụng realtime phức tạp

❌ Nhược điểm của WebSocket

❌ Không tương thích tốt với HTTP cache, proxy, firewall
❌ Cần cấu hình riêng nếu chạy qua CDN hoặc bảo mật (WSS)
❌ Phức tạp hơn để scale (cần sticky session hoặc Pub/Sub layer)
❌ Không phù hợp nếu chỉ cần push dữ liệu 1 chiều đơn giản (dùng SSE)

🤔 Khi nào nên sử dụng WebSocket?

✅ Khi cần giao tiếp 2 chiều liên tục giữa client và server
✅ Khi dữ liệu cần được cập nhật tức thì (chat, game, giao dịch tài chính)
✅ Khi ứng dụng cần realtime và lượng dữ liệu trao đổi lớn, tần suất cao

❌ Không nên dùng nếu:

Chỉ cần đẩy dữ liệu 1 chiều từ server (→ nên dùng SSE)
Hệ thống khó kiểm soát socket (quá nhiều client, không cần giữ kết nối)

🔄 So sánh nhanh WebSocket và SSE

📊 So sánh WebSocket với các công nghệ realtime tương tự

🔧 Các công nghệ phổ biến

Công nghệ	Giao tiếp	Ưu điểm chính	Nhược điểm
WebSocket	2 chiều	Realtime mạnh, phản hồi nhanh	Cần kiểm soát kết nối, khó scale
SSE	1 chiều (server → client)	Đơn giản, dễ dùng, hỗ trợ tốt proxy	Không giao tiếp 2 chiều
Long Polling	1 chiều (vòng lặp)	Dễ triển khai với HTTP	Độ trễ cao, không tối ưu tài nguyên
MQTT	2 chiều (Pub/Sub)	Nhẹ, phù hợp IoT, mạng yếu	Cần broker riêng, không hỗ trợ trình duyệt
GraphQL Subscriptions	2 chiều qua WebSocket	Tích hợp tốt với hệ GraphQL	Cần cấu hình backend phức tạp

📌 Khi nào nên dùng công nghệ nào?

Tình huống	Công nghệ phù hợp
Chat, game, realtime tương tác cao	WebSocket
Cập nhật đơn giản từ server	SSE
Web cũ hoặc không hỗ trợ socket	Long Polling
IoT, thiết bị nhẹ, mạng yếu	MQTT
Backend dùng GraphQL	GraphQL Subscriptions

WebSocket là công nghệ mạnh mẽ, tối ưu cho các ứng dụng realtime, tương tác cao và cần giao tiếp liên tục 2 chiều.
Tuy nhiên, WebSocket đòi hỏi quản lý kết nối chặt chẽ và không phù hợp với mọi trường hợp.

🚀 Nếu bạn đang phát triển ứng dụng realtime như chat, multiplayer, dashboard cập nhật liên tục… WebSocket là lựa chọn hoàn hảo!

Technology

Bài viết này được cấp phép bởi tác giả theo giấy phép CC BY 4.0 .